Video

11/09/2014 09:50:28

Ja si do tė zgjidhen hallet e BEsė

Premtime dhe kanierė ku do tė punohet






BRUKSEL - Rritje ekonomike fjalė dite brenda dyerve tė BEsė ku diskutohet pėr ekonominė dhe politikat e jashtme, kriza ukrainase, marėdhėniet me SHBAnė, energjinė, mjedisin dhe sidomos punėsimin.

Jean Claude Juncker foli pėr njė plan investimesh prej €300 miliardė qė lufton papunėsinė dhe nxit rritjen ekonomike. Ai ka krijuar njė post zv.presidenti tė Komisionit Europian qė ėshtė i ngarkuar vetėm me drejtimin e kėtij projekit.

Pėr arritjen e kėtij plani ka shumė vėshtirėsi, sikurse ėshtė debati mes atyre qė mbėshtesin masat shtrėnguese dhe atyre tė rritjes ekonomike qė kohėt e fundit ėshtė acaruar sė tepėrmi, madje disa kanė frikė se njė politikė pro rritjes ekonomike pėrkthehet me njė zbutje tė reformave pėr reduktimin e deficitit buxhetor.

Vendet si Franca dhe Italia nxisin pėr njė zbutje tė normave buxhetore. Nga ana tjetėr Gjermania kėrkon arritjen e njė konsolidimi buxhetor. Nė Bruksel insistohet mė shumė nė marrėveshjet tregtare, krijimin e tregut tė brendshėm apo pėr zhvillimin e informatikės pėr tė krijuar vende pune dhe pėr tė rimėkėmbur ekonominė.

Ideja pėr tė vendosur njė rrogė minimale nė ēdo vend tė BE-sė, e kėrkuar nga e majta, ka progresuar, kryesisht pasi kjo normė u pranua edhe nga Gjermania qė qeveriset nga njė kolaicion i gjerė mes konservatorėve dhe socilademokratėve. Edhe Juncker ėshtė pro kėsaj lėvizjeje.

Konflikti nė Ukrainė dhe kriza me Rusinė, kėrcėnimi xhihadist nė Irak dhe Siri, me pasoja nė Europė, tensione tė vazhdueshme nė Lindjen e Mesme. BE-ja duhet tė gjejė tonet e duhura me Rusinė qė tė mund tė bėj presion por pa shkaktuar njė thyerje.

Nė jug BEja synon tė pėrforcojė bashkėpunimin me vendet qė janė nė origjinė tė imigracionit, kryesisht Afrikėn dhe Turqinė, pėr tė bllokuar imigracionin e jashtligjshėm.

"BE-ja duhet tė mbetet njė grup prej 28 vendesh nė pesė vitet nė vijim", sipas Juncker-it.

Vėshtirėsi tė tjera vijnė nga brenda BE-sė, me referendumin mbi pavarėsinė e Skocisė dhe tė Katalonjės. Kohezioni i 28 vendeve mund tė vihet nė provė tė vėshtirė pėr shkak tė divergjencave mbi mundėsinė qė njė Skoci e pavarur tė mund tė hyjė nė BE.

"Nuk ka Bashkim Europian pa Britaninė e Madhe", ky ėshtė mesazhi i presidentit tė ardhshėm tė Kėshillit Europian, Donald Tusk. Nėn presionin e fuqishėm tė euroskeptikėve, kryeministri britanik David Cameron ka premtuar organizimin e njė referendum nė vitin 2017 pėr daljen nga BEja nėse do tė rizgjidhet dhe qė mund tė sjellė njė skenar katastrofik.

Pėr tė mėnjanuar thyerjen, institucionet europiane janė gati tė bėjnė konēesione, duke bėrė shkurtime nė administratėn gjigante, duke frenuar furinė rregullatore dhe duke i ofruar lėshime Londrės, qė kėrkon tė ruajė sa mė shumė pavarėsi nga Brukseli.

Londra ka marrė postin e shėrbimeve financiare nė Komisionin e ri Europian dhe Juncker ka krijuar njė post zv.presidenti tė ngarkuar me pėrmirėsimin e rregullores.

Projekti TTIP ose TAFTA, i filluar nga Komisioni Barroso, kristalizon frikėn e opinionit publik pėrballė globalizimit, mungesė transparence dhe frika pėr imponim tė OMGJ-ve apo tė lopės sė rritur me hormone.

Por debati tani zgjerohet nė mundėsinė e ndėrhyrjes sė kompanive tė huaja nė politikat publike, nėpėrmjet proēedurave tė arbitrazhit tė ngjashme si ato nė SHBA.

Mosmarrėveshjet mes dy blloqeve janė tė shumta, duke ngadalėsuar negociatat qė ishin nė pikė tė vėshtirė pas skandalit tė spiunazhit amerikan nė fund tė vitit 2013.

Si pėrfundim mundėsitė pėr tė pėrfunduar atė qė do tė ishte marrėveshja me e gjerė nė botėn e tregėtisė sė lirė deri nė fund tė vitit 2015 janė shumė tė pakta.

Zhvillimi i negociatave do tė varen shumė nga komisioneri i ri europian i ngarkuar me Tregtinė.

Pėrdorimi i energjisė si armė politike nga Rusia i shtyn europianėt tė diversifikojnė dhe tė garantojnė furnizimet. Tė gjitha mundėsitė janė nė tavolinė, duke pėrfshirė edhe ēėshtjet e gazit argjilor dhe tė energjisė bėrthamore.

Objektivi ėshtė tė zvogėlohet varėsia dhe fatura vjetore qė arrin nė €400 miliardė pėr blerjen e naftės, gazit dhe karbonit. Komuniteti Europian i Energjisė shihet si kantieri i 10 viteve tė ardhshme.

Bashkė me objektivin e luftės kundėr ngrohjes klimaterike duhet tė arrihen objektiva ku hiqet dorė nga sovraniteti kombėtar mbi ēėshtjet e energjisė, pasi deri tani kompetencat nė kėtė ēėshtje ruhen me xhelozi nga shtetet.

HermesNews - ©2014