29/04/2014 16:33:55
Ēfarė pritshmėrie nga pensionet ?
Ndryshimet ne skemėn e re tė pensioneve. Veliaj prezanton reformėn
TIRANE - Ministri i mirėqenies sociale dhe rinisė, Erion Veliaj e cilėsoi projekt tė rritjes sė pensionit pėr shqiptarėt, dokumentin e reformės sė pensioneve.
Ky i fundit u paraqit sot nė arkivėn qendrore tė istitutit tė sigurimeve shoqėrore.
Skema aktuale e pensioneve jep pensione shumė tė ulėta pėr qytetarėt shqiptarė dhe nėse nuk reformohet, nė tė ardhmen pensionet do jenė akoma mė tė ulėta, tha Veliaj, qė shpjegoi se reforma "qė ne kemi hartuar ka si synim themelor qė qytetarėt shqiptarė tė kenė pensione mė tė larta nė tė ardhmen, sigurisht nė pėrputhje me kontributet qė kanė derdhur", deklaroi Veliaj.
Nuk do tė ketė mė pensione tė pjesshme apo pensione tė plota, me reformėn e re, kurse periudha minimale e sigurimit pėr tė pėrfituar pension do vazhdojė tė mbetet 15 vjet.
Ndryshimi ėshtė se nuk do tė ketė mė periudhė maksimale sigurimi. Pensioni do jetė: pension social plus 1% tė ēdo viti. Nėse janė 20 vite tė siguruara do tė jetė nga 1% pėr ēdo vit, pra 20% e bazės sė vlerėsueshme, e nėse janė 40 vite tė siguruara do tė jetė 40% e bazės sė vlerėsueshme.
"Sa mė shumė tė kontribuojnė njė qytetar aq mė i lartė do tė jetė pensioni", tha Veliaj.
"Njė individ qė kontribon pėr 40 vite do tė pėrfitojė nė pension 40% tė pagės sė tij mesatare", pėrfundoi Veliaj. Kjo do tė thotė se pėr tė pasur njė pension sa mė tė lartė, gjithkujt i intereson tė deklarojė sa mė shumė vitė pune, por edhe pagėn reale. Kjo do tė nxisė edhe deklarimin e pagės reale dhe ul numrin e qytetarėve qė punojnė nė tė zezė, siguron ministri. Duke u fokusuar nė njė nga risitė e reformės sė pensioneve, pra tek pensioni social, Veliaj tha se futja e kėtij koncepti ėshtė bėrė pėr tė ndihmuar kategorinė e atyre personave qė janė mbi 70 vjeē, por qė aktualisht nuk kanė asnjė tė ardhur. "Sot kemi rreth 5 mijė vetė nė kėtė moshė, qė nuk kanė asnjė tė ardhur, tė cilėt do tė pėrfitojnė pension social nga janari 2015", tha ai.
Parametra tė tjera themelore qė do tė ndryshojnė me skemėn e re tė pensioneve janė edhe pėrcaktimi i rregullave strikte nė mėnyrė qė masa e pensionit tė indeksohet vetėm me inflacionin, dhe sė dyti, do tė hiqet pensioni tavan.
Me reformėn e re, paga minimale kontributive do tė jetė sa paga minimale zyrtare. Paga maksimale kontributive do tė jetė sa ėshtė edhe sot, por nė tė ardhmen do tė indeksohet sipas rritjes sė pagės mesatare nė shkallė vendi.
Veliaj nėnvizoi se, deri mė sot, tė vetėpunėsuarit nė bujqėsi kanė derdhur shumė mė pak kontribute se tė vetėpunėsuarit nė qytet, ndėrkohė qė marrin njė pension thuajse tė barabartė me ta.
"Rreth 60% tė kontributeve pėr fermerėt i derdh shteti pėr ta, ndėrkohė qė me kontributet direkte tė fermerėve pėrballohen vetėm 19% tė shpenzimeve pėr pėrfitime qė ka skema e fshatit. Nė dy vitet e ardhshme kontributet e fshatit do tė barazohen me kontributet e tė vetėpunėsuarve nė qytet".
Sa i takon ēėshtjes sė pensioneve suplementare pėr funksionarėt e lartė, Veliaj tha se do tė ketė njė rishikim tė skemės, mosha e daljes sė tyre nė pension do tė rritet, ndėrkohė pėr minatorėt ulet.
Duke filluar nga janari 2015 pėr gratė do tė rritet me dy muaj nė vit mosha e punės, nė mėnyrė qė qė tė arrijė mosha 63 vjeē nė 2032. Pėr burrat vetėm nė vitin 2032 do tė nisė njė rritje e cila synon tė shkojė nė 67 vjeē.
570 mijė pensionistė dhe 700 mijė kontribues, ndėrsa tė ardhurat nga kontributet janė 510 milionė dollarė, ndėrsa shpenzimet pėr tė gjithė ata qė marrin pėrfitime janė 956 milionė dollarė. Qė do tė thotė se midis kontributeve dhe pensioneve kemi njė grope tė pėrvitshme 446 milionė dollarė.
HermesNews - ©2014
Dėrgo me email
Stampo artikullin
