19/06/2013 12:28:20

Misteri i Luginës së Vdekjes: Nasa zbulon fenomenin e gurëve lëvizës

Lugina e Vdekjes është një nga vendet më të vecanta të planetiti njohur në të gjithë botën për fenomenin e “gurëve lëvizes”

NASA - Lugina e Vdekjes është një nga vendet më të vecanta të planetit. Një zonë e gjerë shkretëtire, e shtrirë për mëse 225 kilometra, që sfidon inteligjencën dhe kuptueshmërinë njerëzore. E njohur me emrin Racetrack Playa, është një liqen i tharë i njohur në të gjithë botën për fenomenin e “gurëve lëvizes”.

Askush gjer tani nuk ka arritur të shpjegojë misterin e këtyre gurëve që lëvizin ngadalë dhe në mënyrë të padukshme mbi sipërfaqen e rërës duke lënë gjurmë mbi të.

Ralph Lorenz nga Universiteti i John Hopkins, një shkencëtar planetar, është marrë në 2006 me një projekt të NASA-s me qëllimin për të krijuar stacione meteorologjike në Luginën e Vdekjes, ku kushtet meteorologjike janë shumë të ngjashme me ato të planetit Mars.

Si gjithë të tjerët që kanë qenë në atë luginë, edhe Lorenz është habitur nga fenomeni i lëvizjes dhe rrëshkitjes së gurëve dhe ka vendosur të studjojë fenomenin e mistershëm.

As përdorimi i sensorëve meteorologjik të NASA-s nuk shërbeu për të shpjeguar fenomenin. Një pikë kthese ndodhi kur Lorenz vuri re vendin ku kishte ndodhur një përplasje mes dy gurëve. Në vend që të ndodhte një përplasje mes dy gurëve, ata nuk as ishin prekur me njëri tjetrin. Ishte sikur njëri nga ata të kishte krijuar një forcë rreth saj duke devijuar tjetrin.

Gjithsesi shpjegimi i forcës nuk e bindi Lorenz-in. Ai u kujtua që në Arktikë ndodh një fenomen i ngjashëm: gurët që përbëjnë këtë zonë janë aq të ngjeshur në akull saqë forca që ushtrohet mbi ta u lejon atyre të qëndrojnë mbi ujë.

Racetrack Playa gjatë stinës së dimrit është e mbuluar nga shtresa akulli të pluhurosura me dëborë dhe sipas shkencëtarit në këtë zonë ndodh i njëjti fenomen si në Arktikë.

Për të vërtetuar tezen e tij, lorenz ka krijuar një “shkretëtirë” të akullt në ballkonin e kuzhinës së tij. Ai ngriu një gur në nje sasi të mjaftueshme uji që ti lejonte pjesës së jashtme gurore të dilte mbi sipërfaqen e akullit. Më pas e ktheu lastrën e sapo formuar në një enë me rërë në fund. Akulli i lejoi gurit të notonte pa e prekur fare rërën, duke u spostuar vetëm me një fryrje të lehtë.

Më parë, shkencëtarët ishin munduar ta shpjegonin fenomenin duke thënë se shtresat e akullta bllokonin disa gurë njëherësh dhe ata shtyheshin mbi sipërfaqen e shkretëtirës nga forca e erës. Në të vërtetë, kjo është disi e pamundur sepse në një rast të tillë erërat duhet të ishin qindra mijëra në orë për të shtyrë gurët në këtë mënyrë.

Ndërkohë që teoria e Lorenz-it është më e besueshme sepse në këtë mënyrë gurët mund të lëvizin edhe me një fllad të lehtë, në kushtet e duhura, pasi akulli u lejon të notojnë duke minimizuar krejtësisht fërkimin.

Edhe pas kësaj teorie, pjesa më e madhe e vizitorëve vazhdojnë të besojnë në ndërhyrjet mistike të magnetizmit, alienëve apo fushave energjetike misterioze në fenomenin e lëvizjes së gurëve. Madje ka edhe nga ata që besojne se gurët kanë veti magjike.

Daniela Vathi

Dërgo me email | Stampo artikullin