31/01/2013 09:25:57

'Çelësat e Milotit' çelin dyert e Bibliotekës Kombëtare në Romë

Ambasadori Llesh Kola, prezent ne ceremoni, vleresoi veprat e Mirashit si nje prej shprehive me te mira te kultures shqiptare

ROME - Më datë 24 janar, pas rrugëtimit në Torino dhe Cosenza, Bienalja Ndërkombtare “Stemperando” bëri përurimin përmbyllës në Romë.

Ky edicion i pestë pati risinë e pranisë së një kombi "mysafir nderi", Maltës, që u përfaqësua nga Ambasadori i saj dhe nga 12 artista. Ambasadori ynë, Llesh Kola, ishte i pranishëm, në veshje jozyrtare, për të mbështetur, si shpeshherë, artin e Alfred Mirashi Milot (foto e ekspozites ne facebook), që përfaqësoi kulturën e tij shqiptare.

Në këtë ekspozitë kolektive të artit bashkohor, teknikat, temat dhe shprehitë ishin të pafund por të bashkuara nga realizimi mbi materialin mbështetës më të përdorur dhe më të luhatshëm, letra, dhe jo rastësisht, në një ambjent-simbol të kulturës, njohurisë dhe bashkëbisedimit: biblioteka.

Dhe letra, si mjet takimi, bashkëbisedimi e njohurie, ishte në qendër të fjalimeve përuruese të bëra nga Anselmo Villata, President i Istitutit Kombëtar të Artit Bashkohor, nga kuratorja Giovanna Barbero dhe nga Elvira Graziani Drejtoreshë e Bibliotekës Kombëtare të Cosenzës.

Gjithashtu dhe çelësi u citua shpesh për të theksuar nevojën e artistit për të gjetur një çelës shprehie artistike dhe gjithashtu për artdashësit nevoja e “çelësit të leximit” dhe kuptimit të artit me anë të përkatësisë kulturore.

Alfred Mirashi ka kohë që firmos veprat e tija me "Milot". Nuk është një nofkë, më tepër një sfidë drejtuar kolegëve dhe publikut të gjërë, një sfidë ndaj paragjykimeve kundrejt shqiptarëve dhe një përkujtues i artit mbresëlënës të artistave të mëdhenj që kanë lindur në qytete të vogla por me plot kureshtje, gjallëri, vlera dhe ngjyra. Shembull më i njohur Leonardo nga Vinci, por edhe piktorë të tjerë erdhën nga qytezat, atëherë të vogla, si Rimini, Urbino, Padova, Mantova, Siena etj.

Pavarsisht lidhjeve të shumta me qytete arti italiane dhe me metropole të kohës, është pikërisht Miloti që i ka dhënë Alfred Mirashit "çelësin" që po na përfaqëson, edhe me çmime, kudo në botë.

Motiv i përsëritur i artit të tij, tashmë gjashtëvjeçar, është mjet magjik që hap dyert dhe përfaqëson në mënyrë simbolike bashkëpunimin, bashkëbisedimin kulturor pa paragjykime, pa caqe mes njerëzve që i përkasin “shtëpiave të ndryshme”, duke bërë që tjetri të mos konsiderohet më si i huaj, por si mysafir dhe mik.

Çelësi, pranon Alfredi, i ka hapur shumë dyer: së pari atë të Akademisë së Arteve të Bukura, në Milano, që në Tiranë nuk u pranua të fillonte ngaqë familja e tij ishte “me njollë”; pastaj dyert e galerive, të muzeumeve, të Biblotekave këtë radhë dhe dyert e suksesit; dhe një gjë tjetër e rëndësishme, gjetja e një stili vetjak, i dallueshëm si nga publiku si nga kritika.

Megjithatë dëshiron dhe synon të hapi dyer të reja, gjithmonë duke përfaqësuar Shqipërinë, pavarsisht viteve të shumta në Itali dhe nënshtetësisë italiane.

Qëllimi i Milotit është që çelësi të bëhet i panevojshëm, të mos mbyllë më dyer dhe të mos gjejë më dyer të mbyllura, mendje të mbyllura apo paragjykime. Pikwrisht çelws, jo kyq. Edhe mjetin e Internetit ai e përdor si çelës për të hapur dyert apo, më saktë “dritaret”, ndaj artit dhe vendlindjes së tij.

Gjatë udhëtimeve të shumta vlerat e Mesdheut i janë dukur të qarta frymëzimit të piktorit: kulturat e Mesdheut që jetojnë të kapura dorë për dore pa dallime por vetëm me dialog, me mirëkuptim, duke respektuar ndryshimet e secilit qytetërim.

Dhe dyert e mëdha, pragjet e dyerve, dorezat në forma artistike lajmëtare të mikut, i janë dukur një veçanti frymëzuese që dëshiron të përcjellë nëpërmjet artit të tij, si nëpërmjet të pikturës si me anë të skulpturës dhe instalacioneve.

Kur iu bë pyetja se cilët artistë të së kaluarës e kanë frymëzuar atë gjatë viteve dhe cilët i është dashur të mohojë, Alfred Mirashi Milot u shpreh se ndërsa mësonte për artin, piktorët e Rilindjes fiorentine, ata të viteve të para të shekullit të shkuar, i shihte me admirim të madh, si mësues apo si shembuj, mirëpo me kalimin e kohës, kur mëson dhe gjen stilin tënd si shprehi më e mirë të vetvetes mëson të vazhdosh t'i admirosh por si shokë, si kolegë, duke mos i lakmuar apo kopjuar, por duke mësuar të vlerësosh artin e secilit si fryt i kohës dhe i historisë personale.

Një shprehje që i pëlqen në lidhje me këtë, është "Lum ai popull që nuk ka nevojë për heroj", dhe shpreson, me optimizmin e tij tipik, që të vijë ajo ditë kur as Shqipëria nuk do të ketë nevojë për heroj “shpëtues” por vetëm për ngjyra dhe art dhe e di se do të kthehet një ditë në vendin e tij, por ambjenti, për artistat, nuk është i përshtatshëm dhe, për momentin, do të gëzojë suksesin që i ka dhuruar - ne shtojmë të fituar me meritë - Italia.

Dhe do merret me projektet e të ardhmes: vazhdon paraqitja e dy veprave të tij në Bibliotekën Kombëtare të Romës deri më 1 Mars; së shpejti ekspozita kolektive “Io Klimt Splendore Oro” në Gubbio, përurimi i së cilës është me datë 9 Shkurt; vijon në fund të Shkurtit ekspozita në Firenze në "Artour-o" ku paraqitet nga shoqata milaneze "Art Project"; në fillim të Marsit në New York në panairin “Armory Show” nëpërmjet galerisë fiorentine Tornabuoni; ndërsa me 24 Mars, së fundi, është ekspozita vetjake në galerinë Tornabuoni në Firenze.

Fioralba Duma

Dërgo me email | Stampo artikullin