23/01/2013 08:40:48

Dinastia Tedeschini, historia dhe vlerat e saj frymëzojnë shqiptarët

nga Fioralba Duma

TIRANE - Historia jonë ka plot shembuj me figura të shquara që kanë dashur Shqipërinë dhe e kanë bërë të njohur anembanë. Ndër to, të paktë ata që, megjithë dashurinë dhe frymëzimin që morën e dhanë, u ndalën dhe e zgjodhën si vendbanim.

Dhe kjo është e vërtetë edhe për patriotët e Rilindjes, shkrimtarët e shumtë që studiuan jashtë, politikanët që ndihmuan në modernizimin e vendeve të tjera, dhe është e vërtetë edhe sot, për studentët apo punëtorët e diasporës.

Emidio Tedeschini, në të kundërt, erdhi në Shqipëri, nga Vasto, i pritur nga Bushatllinjtë për të shërbyer si mjek në Shkodër dhe që atëherë brezat e kësaj familjeje kanë përcjellë profesionin e tyre brez pas brezi, duke i dhënë shtysë dhe ndihmesë të vyer zhvillimit të Shqipërisë në drejtime të ndryshme.

Për shkak të një njohjeje të kufizuar nga shumica, veprat dhe roli i kësaj familjeje kishin nevojë për një shpallje të gjërë. Kjo u bë e mundur falë idesë dhe regjisë së Anila Varfit, që përveç punës në TVSH është edhe Presidente e Festivalit Ndërkombëtar të Filmit Durrës, skenarit të Vali Qyrfyçit e Rovena Rozhanit, dëshmisë së intelektualëve dhe familjarëve në dokumentar, si Willy Kamsi, Ali Sula e Enver Dibra, mundësimit nga ana e RTSH, dhe, patjetër, falë familjes, që përcolli traditat dhe simbolikat e të parëve dhe mbrojti me aq besnikëri arkivin dhe shtëpinë e saj në Durrës.

Materialet e ruajtura lejuan të përshkohet, në dokumentar, historia treshekullore, që nga vendosja e përhershme e Emidio Tedeschinit si mjek dhe farmacist në Shkodër deri në vitin 1789, kur u zhvendos në Durrës, ku, përpara si zëvendëskonsull për Venedikun, e më pas si konsull i përgjithshëm për Austro-Hungarinë, luajti një rol të rëndësishëm diplomatik edhe me pasardhësit e tij Gjuzepe dhe Francesco, të cilët krijuan lidhje martesore me elitën mjekësore shqiptare dhe vendosën bazat e farmaceutikes shqiptare duke mbajtur hapur për 60 vjet një farmaci në Durrës, e cila, për të parën herë në Shqipëri, ishte falas për të varfërit.

Përveç mjekësisë, farmakologjisë, punës konsullore, diplomatike, së bërë në trevat shqiptarefamilja dha fryte edhe në fushën e drejtësisë me studimet e juristit, shkencëtarit, heruditit dhe poliglotit Emidio Tedeschini, mbi historinë dhe krahasimin e ligjit zakonor shqiptar me lloje të tjera kanunesh dhe ligje vendesh tjera. Një vlerë tjetër e kësaj familjeje, qe shtëpia që ftoi, priti, mbështeti, ndihmoi dhe ndikoi studiues, hulumtues, albanologë, historianë dhe njerëz të politikës evropiane si në një sofër e madhe shqiptare.

Pas premierës në Shkodër ku ishin të pranishëm intelektualë dhe artistë, historianë dhe diplomatë, dokumentari historiko-kulturor Dinastia Tedeschini” do shfaqet sërish, kësaj here në Tiranë, në Teatrin Kombëtar, të Mërkurën, me datë 23 Dhjetor, në orën 18:00 historinë e plotë të kësaj dinastie kaq të veçantë.

Ky dokumentar nuk mund të lihet pa u parë, jo vetëm për rolin e rëndësishëm në historinë e Shqipërisë por edhe për vlerat që barti dhe rrezatoi kjo dinasti, si model frymëzues për të gjithë ne: humanizmin, fisnikërinë, kulturën dhe atdhedashurinë. Vlera që duhet të trashegohen nga brezat e ardhshme, jo vetëm të kësaj dinastie, por edhe të shqiptarëve, kudo që ndodhen.

HermesNews - ©2013

Dërgo me email | Stampo artikullin